Czarny kogut z Barcelos
Legenda o czarnym kogucie, który stał się nieoficjalnym symbolem Portugalii, występuje w kilku odmianach, ale ich pointa jest zawsze ta sama.
Pewnego dnia do Santiago de Compostela wyruszył młody pielgrzym. Gdy wszedł do gospody w małej miejscowości Barcelos, leżącej na północy Portugalii, napotkał człowieka, który bacznie mu się przyglądał i następnie pośpiesznie wyszedł. Chwilę po tym zdarzeniu do gospody wszedł miejscowy sędzia, kazał aresztować pielgrzyma oskarżając go o kradzież. Na nic zdały się zapewnienia, że nie jest niczemu winny, i że nigdy wcześniej nie był w Barcelos. Sędzia był nieubłagany. Przed egzekucją pozwolono pielgrzymowi wyrazić ostatniego życzenie. Poprosił zatem o ponowne spotkanie z sędzią. Gdy przyprowadzono go do niego, raz jeszcze zaczął zaklinać się, że nie on jest sprawcą kradzieży. To nie przekonało obecnych i wówczas pielgrzym, wiedziony jakimś przeczuciem, powiedział, że jego niewinności dowiedzie kogut, który spoczywał przed sędzią na parującym talerzu. Wszyscy popatrzyli na niego, jakby rozum postradał, a sędzia potwierdził nakaz egzekucji. Gdy zgromadzono się przy szubienicy, nagle z domu sędziego dobiegło pianie koguta. Ludzie rzucili się w stronę domu, a ich oczom ukazał się żywy kogut – ten sam, który jeszcze niedawno spoczywał na półmisku. To przekonało wszystkich o prawdomówności pielgrzyma i od tego czasu czarny kogut stał się symbolem sprawiedliwości, którą należy wywalczyć.
Uratowany w ten niezwykły sposób pielgrzym, złożył podziękowania św. Jakubowi i ufundował krzyż, na którym spisano tę historię. Do dziś możemy ten krzyż oglądać w Barcelos, małej, lecz pięknej mieścinie, leżącej nad rzeką Cavado.
Ines de Castro
Ines de Castro, córka króla Kastylii przybyła na dwór portugalski jako jedna z dam dworu księżnej Constanzy Manuel. Księżna miała poślubić następcę tronu portugalskiego - Pedra. Pomimo ślubu z Constanzą książę Pedro nie oparł się urokowi Ines i zakochał się w niej bez pamięci. Wieść o tym niebezpiecznym romansie dotarła do króla Afonso IV - ojca Pedra. Aby zapobiec skandalowi, król nakazał zesłanie Ines do klasztoru w Hiszpanii.
Gdy w 1345 roku księżna Constanza zmarła w trakcie porodu, na nowo rozgorzało uczucie pomiędzy Pedrem, a Ines de Castro. Jednak ich ślub nie był możliwy – obawiano się bowiem o zbyt silne wpływy kastylijskie na dworze portugalskim. Nie zważając na nic, kochankowie zawarli potajemny ślub w miejscowości Bragana. Pod wpływem swych doradców król Alfons IV zlecił zabójstwo Ines, pogrążając tym syna w rozpaczy.
Gdy po śmierci ojca Pedro sam wstąpił na tron, ogłosił wszem i wobec, że Ines była mu poślubiona i kazał ją ekshumować. Po przewiezieniu do miejscowości Alcobaca, zwłoki ubrano w królewskie szaty i odbyła się oficjalna koronacja. Według legendy najbardziej przeciwni związkowi Pedra i Ines musieli złożyć hołd i ucałować dłoń martwej królowej. Zabójców pojmano i wyrwano im serca. W kościele w Alcobaca król Pedro nakazał wybudowanie wspaniałych sarkofagów, które stanowią do dziś jedne z najpiękniejszych w Portugalii.